خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: رئیس سازمان میراث فرهنگی بارها در سخنرانی‌های اخیر خود صحبت از سونامی ورود گردشگران خارجی به کشور کرده و اینکه باید برای پذیرایی از سیل عظیم گردشگرانی که در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به ایران می آیند، آماده شویم.
مسعود سلطانی‌فر حتی تاکید کرده که باید مشکلات حوزه حمل و نقل ایران نیز حل شود. اما تاکنون راهکاری برای آن ارائه نداده است. در این میان جامعه تورگردانان ایران تقاضای واردات دو هزار دستگاه خودرو اعم از اتوبوس، مینی بوس و وَن توریستی را به دولت ارائه کرده است.
درخواست فعالان گردشگری برای ورود خودروهای توریستی چندین بار مطرح شده است اما هر بار پاسخی که داده شده اگرچه امیدوار کننده بوده ولی در اصل نتیجه ای نداشته است!
همه کسانی که به نوعی با موضوع ورود گردشگر آشنا هستند بر این موضوع نیز واقفند که یکی از عمده ترین مشکلات ایران در حوزه حمل و نقل مسافران و به خصوص گردشگران خارجی است و اگر راهکاری باشد همه آن را تنها تایید می کنند.
نصرالله پژمان‌فر، مقام ناظر بر فعالیت کمیسیون عالی میراث فرهنگی و گردشگری در مجلس شورای اسلامی نیز در نشستی با فعالان گردشگری که در هتل اوین برگزار شد، قول ورود خودروهای خارجی توریستی و ارائه تسهیلات گمرکی و بانکی لازم برای ورود این خودروها را داد.
پیشنهادی که کسی نشنید!
حتی معاون سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی نیز از ارائه طرح پیشنهادی این سازمان به دولت برای تسهیل واردات خودروهای مخصوص گردشگران به کشور خبر داده و گفته است که اتومبیل‌هایی هم هستند که فقط در کویرنوردی و طبیعت‌گردی کاربرد دارند، اما در داخل کشور امکان ساخت این خودروها وجود ندارد و نمی‌توان از خودروسازان داخلی بخواهیم آنها را بسازیم، بنابراین از دولت تقاضا کردیم راه ورود این خودروها را به کشور آسان کند.
سعید شیرکوند یک سال پیش این خبر را داده و گفته بود که این طرح در مرحله کارشناسی است و درخواست آن نیز در کمیسیون‌های دولت در حال بررسی است.
از سوی دیگر مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری کشور نیز تنها یک بار در نشستی پیشنهاد داد که اتوبوس های مستعمل دو طبقه که اکنون در پارکینگ‌ها نگهداری می شوند را تجهیز کرده و آنها را به اتوبوس توریستی تبدیل کرد.
این پیشنهاد را البته کسی نشنید و یا دنبال آن را نگرفتند چون دیگر خبری از آن نشد. با این حال، این تنها واکنش هایی بود که از سوی سازمان متولی گردشگری درباره یکی از کمبودهای زیرساخت گردشگری در کشور شنیده می شد.
پس از آن فرزاد هوشیار، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشاركت‌های اجتماعی از برگزاری مناقصه‌ای برای ورود اتوبوس‌های گردشگری به سیستم حمل و نقل گردشگران در تهران خبر داد و گفت: قرار است به زودی مناقصه‌ای در حوزه گردشگری برگزار شود تا چند شرکت بزرگ از برندهای خارجی و داخلی اتوبوس‌های گردشگری به تهران بیاورند.
اتوبوس‌هایی که سرویس بهداشتی همراه دارند
در این میان تعدادی اتوبوس و خودروی توریستی در داخل کشور وجود دارد که اگر تجهیز شوند، می‌توانند نه تنها مشکل حمل و نقل گردشگران خارجی بلکه حمل و نقل گردشگران داخلی را نیز تسهیل کنند. چرا که برخی از آنها حتی سرویس بهداشتی همراه نیز دارند و می توانند ذره ای از مشکل نبود سرویس های بهداشتی ببن راهی را حل کنند.
به طور مثال یکی از این خودروها اتوبوس دو طبقه توریستی بنز نئوپلن ساخت آلمان است که در اختیار محمد صادق قنادی قرار دارد. مالک این اتوبوس توریستی به خبرنگار مهر گفت: از این تعداد اتوبوس ۴۲ دستگاه وارد ایران شده که اکنون بسیاری از این دستگاه‌ها در اختیار دولت قرار دارد و تا جایی که من مطلع هستم حدود ۴ دستگاه از آن در اختیار مردم قرار گرفت. در سال ۸۱ و یا ۸۲ قرار بود که ۱۵۰ دستگاه وارد ایران شود اما زمانی که تحریم ها علیه ایران شدت یافت، جلوی ورود آنها را گرفتند.
قنادی که چهار سال پیش این اتوبوس را خریداری کرده، درباره امکانات این اتوبوس توریستی که در سال ۱۹۹۸ طراحی شده است گفت: این اتوبوس دارای بخچال و فریزر جداگانه، چای ساز و قهوه جوش، سرویس بهداشتی، آبگرمکن و آبسردکن، مایکروفر و ظرفشویی است. سرویس بهداشتی این خودرو اکنون از کار افتاده است چون باید تجهیز شود تا فضای داخلی اتوبوس بو نگیرد. حتی ظرف شویی آن را نیز به خاطر استهلاک ماشین از کار انداخته‌ام. تجهیز امکانات این اتوبوس حدود ۱۵ میلیون تومان خرج دارد. اما اکنون من تنها ۱۵ روز از ماه را در سفر هستم بنابراین ۱۵ روز دیگر ماه این خودرو در پارکینگ قرار دارد مگر آنکه به واسطه دوستانم سفر کاری پیش بیاید.
قنادی گفت: طبقه بالای این اتوبوس هشت سیلندر، دارای ۴۰ صندلی VIP است اما طبقه پایین دارای امکانات سلف سرویس است و در کل با ظرفیت راننده و کمک راننده، ۷۳ نفر صندلی دارد. اما من می خواهم حدود ۸ صندلی از آن را کم کنم تا فضای نشستن مسافر بازتر و راحت تر باشد.
مالک این خودروی توریستی بیان کرد: سال گذشته یک تور از گردشگران لهستانی را به مدت ۱۳ روز دور ایران گرداندم. این خودرو در جاده‌های سخت هیچ مشکلی برایش بوجود نمی‌آید حتی یادم نیست که با آن تصادف کرده باشم برعکس بسیاری از اتوبوس های توریستی دیگر در داخل ایران که مشکل ترمز و … دارند، این ماشین با چنین مشکلاتی رو به رو نیست. البته مانیتور داشت که طبقه بالا را می‌توانستم ببینم اما این مانیتور را دزد برد!
اتوبوس‌های توریستی آتش زا!
غیر از این اتوبوس توریستی که نمونه‌اش در ایران کم است، برخی از هتلداران تعدادی ون و میدل باس در اختیار دارند که از آن به عنوان ترانسفر مسافران خارجی خود استفاده می کنند اما تنها امکانات آن تهویه هواست.
البته هستند برخی از افراد دیگر که اتوبوس‌های لوکس دیگری را نیز خریداری کرده‌اند تا با آن مسافران گران قیمت را جا به جا کنند. آنها با این اتوبوس‌ها مسافر داخلی جابه جا نمی‌کنند و در خطوط اتوبوسرانی های دولتی نیز فعال نیستند. چون هزینه کرایه اتوبوس های آنها به دلار گرفته می شود اما بسیار تمیزتر و جادارتر از نمونه اتوبوس‌های توریستی داخلی است.
در این میان برخی دیگر از افراد اتومبیل‌هایی را در اختیار دارند که اتوبوس توریستی نیستند اما از آنها می‌توان به عنوان خودروهای آف‌رود توریستی استفاده کرد مانند بسیاری از ماشین های خارجی متعلق به جنگ جهانی که در مناطق شمالی کشور مانند روستای قاسم آباد کم نیستند.
این خودروها می‌توانند سه تا چهار مسافر را سوار کرده و به مناطقی از جنگل‌های بکر بروند که با هیچ ماشین معمولی دیگر نمی توان رفت و یا خودروهای داخلی توان بالارفتن از جاده‌های شیب دار این مناطق را ندارند.
مردم با این خودروها در مناطق صعب العبور معمولا کارهای روزانه خود را انجام می‌دهند اما در مواقعی که توریست‌ها بخواهند آنها را در این مسیر نیز وارد می‌کنند چون هزینه زیادی برای این خودروهای جنگ جهانی اول کرده‌اند و از یک ماشین مستعمل آن را تبدیل به یک خودروی توریستی کرده‌اند.
بنابراین شاید بیشتر بتوان به فعالیت بخش خصوصی در این کار امید داشت چرا که بسیاری از آنها برای از سر تمایل شخصی چنین هزینه هایی برای خرید اتوبوس لوکس گردشگری و یا تجهیز خودروی توریستی برای انجام سفرهای کوتاه مدت اقدام کرده اند.
اما اتوبوس‌های توریستی بزرگ در کشور همان اتوبوس‌های VIP هستند که بیشترشان یا امکانات کاملی ندارند و یا اینکه تعداد صندلی‌های تخت خواب شوی آنها به حدی زیاد است که پشتی صندلی، فقط کمی عقب می رود! برخی دیگر از انواع اتوبوس‌های توریستی نیز با برند مشهوری در کشور تردد می‌کنند که به علت استاندارد نبودن مشکلات بسیاری را برای گردشگران بوجود آورده‌اند مانند اتوبوس های اسکانیا که آتش سوزی در آنها، ترمز نگرفتن و چپ کردنشان در جاده های گردشگری بارها خبرساز شده است.
هنوز باید حرفهای ۱۵ سال قبل را بزنیم!
در این باره، حجت الله امینی، کارشناس حوزه گردشگری که ۱۵ سال در حوزه حمل و نقل مسافران خارجی در ایران کار کرده است به خبرنگار مهر گفت: هنوز هم وقتی صحبت از مشکلات حوزه حمل و نقل گردشگران خارجی می‌کنیم باید حرف های ۱۵ سال قبل را بزنیم چون شاید ظاهر خودروهایمان تغییر کرده اما مشکل حل نشده باقی مانده است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال پیشنهاد تبدیل اتوبوس‌های مستعمل به اتوبوس‌های توریستی در دوره‌ای که هنوز تحریم ها برداشته نشده بسیار خوب است چون هزینه ورود اتوبوس و خودروهای گردشگری به ایران بسیار هزینه بر خواهد بود تا تجهیز خودروهای داخلی. اما آیا واقعا چنین پیشنهادها و کارهایی انجام می شود؟ مشکل در کجاست؟ غیر از این است که ما هنوز به درآمد حاصل از ورود گردشگر خارجی به ایران اعتقاد پیدا نکرده ایم؟
خدمات VIP در ایران تعریف استانداردی ندارد
این کارشناس گردشگری افزود: بسیاری از شرکت های حمل و نقل در تبلیغات خود اعلام می‌کنند که اتوبوس توریستی با خدمات VIP در اختیار دفاتر خدمات مسافرتی می‌گذارند. نیم نگاهی به این اتوبوس ها باعث می‌شود تا بدانیم اینها همان مینی‌بوس های گازوئیلی خط ترمینال جنوب و شوش هستند که بزرگتر شده و داخلش دیگر دود ماشین مسافر را آزار نمی‌دهد و البته یک جای خواب برای راننده و یک یخچال نیز به آن اضافه کرده اند و یک کیک و آبمیوه هم همان اول سفر به مسافر می دهند. این خدمات با هم می‌شود خدمات VIP ! پس باید گفت خدمات ویژه هم در ایران تعریف استانداردی ندارد تا به هر خدمتی که باید بدهیم نگوییم VIP.
وی ادامه داد: چرا راه دور برویم؟ مگر ما گردشگر خارجی از فرودگاه های بین المللی به داخل شهرهایمان نمی آوریم؟ چقدر سعی کردیم به رانندگان تاکسی‌ها آموزش دهیم؟ برنامه ای برای این کار کوچک نداریم که رانندگان را آموزش دهیم تا وقتی مسافر خارجی پایش را از هواپیما بیرون گذاشت، دستش را نکشیم و به زور از او دلار نگیریم. آن وقت می‌خواهیم که تجهیزات حمل و نقل گردشگرانمان کامل باشد؟
درد و دل فعالان حوزه حمل و نقل در این باره کم نیست. آنها می‌دانند که وسایل حمل و نقل داخلی موجود پاسخگوی نیاز گردشگران داخلی نیست چه برسد به گردشگران خارجی. اما بسیاری از آنها اعلام می کنند که در حال حاضر ورود اتوبوس‌ها و خودروهای لوکس گردشگری منفعتی ندارد مگر آنکه این موضوع دغدغه ای برای دولت شود آن وقت است که می توان حداقل هزینه های گمرکی ورود این خودروها را حذف کرد و این ماشین های توریستی را به ایران آورد.
به نظر می‌رسد اگرچه مدیران گردشگری در کشور نیز بر نبود سیستم حمل و نقل مناسب ویژه گردشگران واقف هستند اما همچنان طرحی و یا برنامه ای برای حل مشکلات این حوزه ندارند مگر آنکه بخش خصوصی وارد این حوزه شود به شرط آنکه فعالان گردشگری از این ظرفیت استفاده کنند.
